Maya- Matthea van Staden
Martial art
Martial arts werden deel van mijn leven eerst via de Pencak Silat — een Indonesische krijgskunst. Meer dan tien jaar lang trainde ik intensief, vaak zes uur per dag, met veel Indonesisch eten om weer op krachten te komen. Fysieke hardheid en lange trainingsuren hoorde daar toen bij.
Mongolië
Door mijn studie van de Mongoolse cultuur groeide een fascinatie voor de muziek en nomadische dansen van Mongolië, zoals de biigee (biyelgee). Deze dansen, diep geworteld in het nomadenleven, bevatten verrassend veel martiale elementen en bewegingen die vergelijkbaar zijn met Tai Chi Chuan. De bewegingen ontstaan uit een praktische afstemming op de omgeving —komen voort uit het paardrijden, het leven met de dieren — en dragen inzichten die voortkomen uit dagelijks activiteiten waaronder van oudsher ook het boogschieten.
Kou
Ik herinner me dat ik een bewegingsles gaf aan muziekdocenten op een muziek hogeschool in Ulaanbaatar, tijdens een strenge winter. Het was zelfs binnen ijskoud dat het vroor. Om warm te blijven begonnen we speels te bewegen — langzame martiale bewegingen, ontleend aan Pencak Silat. Het was een intuïtief moment, waarin beweging diende om wakker en levendig te blijven, en waarmee we om konden gaan met de omstandigheden.
Hoe beweeg je een kameel?
Terugkijkend lijkt deze manier van bewegen — gevormd door dagelijkse noodzaak — nauw verbonden te zijn met de manier waarop Tai Chi Chuan zich ontwikkelde. De krijgskunsten van de steppen, van het Mongol-chinese platteland lijken hun kleuren te hebben gekregen door animistische en alledaagse ervaringen: het bestuderen van de sterren, het leren van dieren, het aanpassen aan wind op weid uitgestrekte velden en het stellen van praktische vragen zoals: Hoe beweeg je een kameel? — in plaats van zich louter te baseren op abstracte filosofische of spirituele systemen, zijn de concepten allemaal praktisch in handelen, en training, vertaalbaar.
Dagelijks leven
Tai Chi Chuan, hoewel geworteld in oudere tradities en geïnspireerd op oude spirituele concepten, voelt voor mij als een krijgskunst die dicht bij de zintuiglijke wereld is gebleven. Het is een kunst van afstemming op de omgeving — lichamelijk en in contact met de aarde en de adem.
Gezondheid
Pas veel later kwam ik zelf in aanraking met Tai Chi Chuan. Tegen die tijd, na jaren zonder regelmatige training en een lange periode van stressvolle omstandigheden, was bewegen zelfs pijnlijk geworden. Wanneer ik mijn ogen sloot, kon ik mijn lichaam niet meer als één geheel visualiseren — alsof er iets was uitgeschakeld. Ik wist dat steeds minder bewegen geen optie was.
Herkenning
In de bewegingsstructuur van Tai Chi Chuan herkende ik iets vertrouwds. Binnen deze structuur vond ik een weg om mijn lichaamsbewustzijn langzaam weer op te bouwen. Het is opmerkelijk hoe een kunst die oorspronkelijk werd ontwikkeld voor gevechtsdoeleinden, ook gezondheid, herstel en verbinding kan ondersteunen.
Wat zie je?
In mijn eerdere beleving leek Tai Chi traag, zacht, zelfs doelloos — een naïeve vergelijking met de theatrale en muzikale directheid van Silat. Maar nu, door de beoefening, zie ik de rijkdom en verfijning van authentieke Yang-stijl Tai Chi. Geen enkele beweging is zonder richting of intentie. Bewegingen roepen ruimtelijke, dynamische en legendarische beelden op — en weerklinken de omgevingen waarin ze zijn ontstaan, waarin ik een Mongools-Chinese culturele erfenis herken.
Overlevering
Meester Chu deelt de diepgaande kennis van de Yang-familie op royale wijze, en zijn leerlingen — van wie velen hun eigen grote scholen hebben opgericht — ze bieden talloze mogelijkheden om de beoefening verder te verkennen. Een ‘kleine’ verschuiving in aandacht kan een beweging waarvan je dacht dat je die kende, plotseling transformeren tot iets totaal anders, lichts en levendigs.
Toeval
De keuze om bij de ITCCA te gaan trainen was geen bewuste, weloverwogen beslissing — het gebeurde toevallig, dankzij de suggestie van een vriend. Achteraf voelt het als een groot geluk. Ik ben met mijn training begonnen bij Martin Klett in Amsterdam, en tot op heden volg ik lessen bij Andreas Heyden (Keulen), naast deelname aan seminars en examentrainingen bij Meester Chu.
Inmiddels geef ik binnen de ITCCA les sinds 2015.
Diversiteit
Een van de mooiste aspecten van Tai Chi is dat het voor iedereen toegankelijk is. Ongeacht je leeftijd, lichaamsbouw of eerdere ervaring, je kunt je eigen weg vinden binnen deze kunst. Diversiteit in de les — in leeftijd, lichaamsvorm en achtergrond — is geen beperking, maar juist een verrijking. Het laat zien hoe zachte kracht zich in ieder van ons op een unieke manier manifesteert.
Humanity
Voor mij gaat Tai Chi Chuan over 'Humanity'. Het brengt ons terug naar iets eenvoudigs en blijvends: beweging, ademhaling, aandacht en aanpassingsvermogen. Het herinnert ons eraan dat we niet losstaan van onze omgeving — we bewegen mét haar, dóór haar, en als onderdeel van de levende wereld.